چكيده

فهرست مطالب

چکیده

 

توصيف عكس

مقدمه

پايين دست صحراي آفريقا منطقه ي وسيعي از آن قاره از جمله بلنديها استپهاي گسترده و جنگلهاي باراني استوايي افريقا قرار دارد‍،در اين منطقه،به ويژه در پادشاهي هاي نظام يافته ي افريقاي غربي كه با خليج گينه مرز مشترك دارند،تعداد بيشماري از فرهنگهاي پربارو متنوع سياهان نشو نما كرده است؛قوم يوروبا كه در نيجيريه ي كنوني سكونت دارد،خلاق ترين و نيز با استعداد ترين قوم اين ناحيه است.

رابطه ي اروپاييان با هنر هاي افريقاي سياه دست كم چهار مرحله ي متمايز را پشت سر نهاده است. در آغاز سياحان ،نخستين سودا گران و مهاجران دست ساختهايي را به  عنوان تحفه به سرزمينشان به ارمغان مي بردند و به يمن اين كار شماري از اشياي چوبي باقي مانده اند،زيرا عمر اين گونه اشيا در جامعه و شرايط اقليمي افريقا ناگريز كوتاه است. سپس، با توسعه ي پژوهش هاي مردم شناختي در سده ي نوزدهم ،اين اشيا به عنوان نمونه هايي از هنر مردم افريقا در موزه هاي تاريخ طبيعي به نمايش گذاشته شدند. پس از آن، در آغاز سده ي بيستم، نمايشگاه هاي بزرگي در شهر هاي بزرگ اروپا برگذار شد و هنرمندان ماجراجوي اروپايي ويژگي هاي زيبايي شناختي هنر افريقا را كشف كردند و از آن الهام گرفتند . از آن پس به يمن كاوش هاي باستان شناختي ،كه هنوز ناچيز و محدودند ، تعداد بيشماري از اثار هنري بسيار زيبا و كهن درباري كشف شده است كه قدمت آنها به دوران پيش از ورود اروپاييان به آن سرزمين مي رسد؛آثار اخير بر اساس پژوهشهاي منظم و بنابر نتايج پژوهشهاي مردم شناختي،زبان شناختي و مذهبي تقسيم بندي و تعبير شده اند، نتايج پژوهش در زمينه ي هنر هاي به هم وابسته ي موسيقي ،رقص و ادبيات شفاهي نيز در اين كار مورد نظر قرار گرفته است زيرا افريقاييان از دير باز در اين هنر ها تبحر داشته اند.

"هنرهاي كهن قديمي ترين نمونه هاي شناخته شده هنر افريقا شكلهاي در خور توجه انسان و جانورانند كه بر خرسنگها نقاشي و كنده كاري شده اند و به دوره نوسنگي مربوط مي شوند . بيشتر اين آثار در سال 1956 و سالهاي بعد در جايي كشف شدند كه امروزه كويرهايي در جنوب الجزاير هستند اما زماني منطقه هاي سرسبز و پر رونق بودند. شايد اين اثاربه دست نياكان قبايل كنوني افريقاي سياه در زماني بين هزاره پنجم و 1200ق.م افريده شده اند سرديس هاي كوچك و تكه هايي از تنديسهاي رسي ديگري كه خاستگاه آنها نيجريه مركزي است، قديمي ترين نمونه هاي موثقي هستند كه از هنر افريقاي سياه در دست داريم .اين اثارهمگي به فرهنگ نوك نسبت داده شده اند و تاريخ ساخت آنها را ميتوان بين ق.م.500تا 200ق.م.تعيين كرد .

كشف مجموعه هایي از سرديسها وصورتكهاي رسي زيبا و طبيعن گرايانه در1910 در ايفه واقع در نيجريه نگرش ما را به هنر افريقا در خور توجهي دگرگون كرد ،اما كشف اتفاقي يازده سرديس وصورتك عالي مفرغي در همانجا در 1928شگفتي همگان را برنگيخت . هنرمندان ايفه با روش ريخته گري دقيق (موم گمشده) به خوبي آشنا بودند . آنها سرديس ها  را با گل رس حجم پردازي مي كردند،روي آنها لايه ي نازكي از موم مي كشيدند و سپس سرديس ها را با گل رس مي پوشاندند . هنگامي كه اين قالب سخت مي شد حرارتش مي دادند ، در نتيجه ،موم ذوب مي شد و به جاي آن فلز مذاب مي ريختند به طوري كه فلز گداخته شكل و ضخامت لايه مومي اوليه را مي گرفت . پس از سرد شدن قالب رسي را مي شكستند و از مفرغ سخت شده جدا مي كردند و گل رس درون سرديس نيز خالي مي شد . همه قوم هاي ساكن سرزمين هاي  مديترانه اي در دورانهاي كهن با اين روش كه توسط قومهاي عصر مفرق ابداع شده بود اشنايي داشتند . هيچ مدركي حاكي از از وجود رابطه ميان تمدن ايفه كه بين سدهاي 11و13 ميلادي رونق داشت و تمدنهاي مديترانه اي در دسترس نيست اكنون همگان پذيرفته اند كه هنرمندان ايفه روش ريخته گري را خود به تنهايي كشف كرده اند.

اين سرديس هاي تكچهره ،شكوه و زيبايي خاصي دارند و هرجامعه اي كه توفيق ساخت چنين اثاري را داشته باشد به درستي مي تواند انها را اثاري كلاسيك تلقي كند . سرديس باوقار و شكوهمندي كه ديهمي از پر و آذيني قايم و درهم بافته بر بالاي ان قرار دارد روزگاري به عنوان سرديس اولوكون ملكه افسانه اي همسر دومين اوني ايفه شناسايي شده بود. اما اكنون احتمال مي رود كه تمثال يكي از اونيها بوده باشد . سطح پهن و صاف پوست صورت با شيارهاي موازي كه نشان دهنده زخم هاي قبيله اي هستند ، مخطط شده است و پيرامون دهان و استخوان فك ، شايد راب اويختن روبنده اي مهر دوزي شده است سوراخ گشته (در يكي از سوراخها يك مهره شيشه اي سياه پيدا شده است )؛اين روبنده هنوز رواج دارد و تصور مي رود شنوندگان را از تاثير شديد كلمه هاي كه توسط چنين مقامي ادا مي شود محفوظ مي دارد شايد قرار بوده است كه ابن سرديس ها بر اندام هاي چوبين سوار شوند ، اما چنين ظني قطعي نيست .

سياحان پرتغالي نخستين اروپايياني بودند كه در سده 16 از پادشاهي بنين در نيجريه ديدار كردند ؛ بنين  به سبب تجارت برده و اسارت انسانها شهرت داشتند . اما تا پيش از 1897 ، هنگامي كه شهر بنين توسط بريتانيا ويران شد و شماري بسيار از اشيا مفرقي زيبا مطعلق به كاخ سلطنتي انگلستان انتقال يافت ، هنر بنين چندان شناخته نبود . يكي از اين اشيا سرديس ظريف و شكوهمندي است كه قدمتش به اوايل سده 16 مي رسد و اكنون به عنوان تمثال ملكه مادرشناسايي شده است . اين سرديس طوقي پهن و مهره دار به گردن و سر اذيني زيبا شاخ دار به سر دارد كه به شكل شبكه اي متشكل از مهره هاي در هم بافته است . در جامعه هاي افريقايي ملكه مادر به عنوان شخصيتي قدرتمند بود ؛ در پيكره هاي شكوهمند قوم يوروبا ملكه مادر اغلب پشت شاهان ايستاده اند و از انها بلند قامت ترند . بنا بر روايت هاي شفاهي شيوه ساخت ظريف مفرقينه هاي ريختگي بسيار نازك از فرهنگ قديمي تر از ايفه بر گرفته شده است ، اما در اينجا نوعي نقش پردازي از واقع نمايي سرديس هاي شكوهمند ايفه كاته است .

يوز پلنگ هاي زيبا از عاج با صفحه هاي مدور برنجي تزيين شده اند و نماد قدرت سلطنتي به شمار مي روند و نيز بسياري از نقش برجسته هاي مفرقي باشكوه كه از كاخ سلطنطي به دست امده اند نمودار ديگري از سبك بنين هستند يكي از نقش هاي برجته نقشي است كه به سده 16 يا 17 م مربوط مي شود و شاهي را مي نمايد كه يك پهلو بر مركبي كوچك و ناشناخته سوار است . دو كودك از دو سو افسار مركب را در دست دارند و دو ملازم درشت اندام تر در طرفين شاه با شاخه هاي نخل بر سرش سايبان ساخته اند . در سبك بنين اغلب حجم هاي با صلابت و استوانه اي در تضاد با سطح هايي هستند كه با شيار هاي موازي ، خياره و نقش هاي تزييني كه پس از قالب ريزي روي سطح كار نقر شده ، اذين يافته اند . در اين سبك از نظام تناسب سه گانه تبعيت مي شد كه عبارت بود از مقياس بزرگ براي سر ، نصف ان مقياس براي و دستها و نصف مقياس تنه براي پاها ، چنان كه از مجسمه هاي كوچك و تمام قد رمي ايد ،هنر ايفه نيز از چنين ويژگي برخوردار بوده . مقياس دو گانه يا سه گانه (سر ، تنه ،دستهاي بزرگ و پاهاي كوچك )با تغييراتي در همه پيكرهاي چوبي افريقايي ديده ميشود .

"هنرهاي تصويري متاخر بيش از دويست  فرهنگ قبيله اي متمايز كه در پايين صحراي افريقا پراكنده اند ، در گذشته همچون امروز سبكهاي متنوعي پديد اورده بودند كه بي گمان عناصري از اثار قديمي تر و از دست رفته تر را به شكلي نقش پردازي شده ، تداوم بخشيده است زيرا پيكره سازي مانند ديگر حرفه هاي عملي از پدر به پسر منتقل ميشده . كناره هاي منحنب قابند هاي نا مساوي در ها شكل تنه درختاني را كه از انها ساخته شده اند را حفظ كرده اند اين قاب بند ها به لولا هايي منتهي مي گردند كه درون مادگي هاي سنگي مي گردند و با فاصله هاي بي ترتيب به پنج رديف نقش افقي با فاصله هاي نامنظم تقسيم بندي شده اند ؛ در هر رديف از نقشها صحنه ديدار يكي از مقامات بريتانيايي با شاه به تصوير در امده است او بر تخت جلوس كرده و همسر ارشدش پشت سر او ايستاده. ملتزمين شاه در سمت چپ و مقام بريتانيايي ،كه ميان ملازمانش درون هودجي حمل مي شود در سمت راست ديده مي شوند و همه اينها به صورت نقش برجسته زير بري شده اند و از اين رو بسيار چشم گير هستند . كار اصلي بنا به روش معمول در پيكره سازي با چوب با تيشه انجام گرفته و خطوط نازك با چاقو انجام شده . هر چند در اين اثاز نمايشي از نماش فضا ديده نمي شود اما تفاوت بين عالم شاه و جهان مامور بريتانيا يي به گونه اي القا شده و نقش و نگارهاي جناقي ، پر اذين و سر زنده سمت چپ با تزيينات ملايم تر و در يك مورد نبود تزيينات در سمت راست در تضاد است . در ها بخشي از يك برنامه 4 ساله پيكره سازي در كاخ اوگو گا بودند طي اين برنامه همچنين شماري تير عظيم ايوان كه به شكل پيكره گروهي تراشيده شده اند، ساخته شد . اثار لووره هنوز نيز در كاخها ديده مي شود ؛ همسرانش در قصيده اي اين كاخ هارا با افتخار بر شمرده اند .

ايا مي توان از اين گويا تر نشانه اي از حرمت هنرمند و منزلت كلام در جامعه اي يافت ؟

يكي ديگر از پيكرتراشان برجسته يوروبا در دورانهاي اخير ماكو اهل دهكده ارين بود كه حدود 1927 در گذشت و پس از او پسرش توبيو كار پدر را پي گرفت . ماكو نيز اولووه ،شماري پيكره چوبي شكوهمند ساخت كه به عنوان تير ايوان به كار امده اند و معروف ترين انها در در زيارتگاهها مو جود است .اثري كوچكتر ، تنديس جنگجوي سواره كه صحيح و سالم مانده سبك ماكو را در اوج شكوفايي نشان مي دهد . اين اثر با خطوط منحني بلند و انعطاف پذيرشنه فقط شكل اوليه بلكه سر زندگي درخت را كه از ان تراشيده شده حفظ كرده است رد تيشه بر سطح پهن و صاف پيكره كاملا نمايان است . و با خط هاي ظريف مو و سيبيل ، ريش و سر اذين و زيورها كه با چاقو پديد امده اند ،تضاد دارند . شيوه اجراي سنتي اين قبيل اثار ،زاويه ها و خط هاي صافي كه در انها ديده مي شود طي نخستين دهه سده 20 توجه كوبيست ها را به خود جلب كرد.

اقوام مختلط شبيه مغول و ملانوتيك (سيه چرده )اسيا مجموعه اي يكسره متفاوت اما بسيار گسترده از ارزشهاي زيبايي شناختي و عاطفي را به كار گرفتند ؛ اين اقوام در هزاره دوم ق.م، بي انكه بدانند كجا مي روند ، يا حتي مطمين باشند كه به خشكي مي رسند ،ماجرا جويانه به سير و گشت در امدند و در جزايري كه در اقيانوس ارام غربي پراكنده اند سكني گذيدند . قبايل گوناگوني كه در جنگل هاي باراني نواحي ساحلي ،دره رودها و بلندي هاي گينه نو نشو و نما كردند ، اغلب شكارچي سر بودند (تصور مي رفت كه قدرت دشمن در سر او نهفته است و سر شكار شده را اغلب رنگ اميزي مي كردند )و گاه در مراسم اييني ادم خواري مي كردند . دست بازمانده هاي اين مردم اغلب جوبي و نقش دار و بنابراين اثاري متاخرند و براي براوردن نياز هاي عملي و تشريفاتي انها طرح ريزي شده اند نقوش انساني و جانوري زيبا در كنار شكل هايي قرار دارند كه در نگاه نخست سرا پا انتزاعي به نظر مي رسند.

سر پرندگان كه چون تاج بر تاركشان جا دارد و قايق بزرگ با باله ها و با دهان فراخ ،خندان و پر دندان و زبان تازيانه مانندش از نظر صلابت و جاذبه نمايشي با عالي ترين اثار سرخپوستان ساحل شمال غربي امريكا برابري مي كند .

هويت پيكره هاي سنگي غول پيكر جزيره ايستر هنوز دانسته نيست . اما شايد تمثالهاي نياكاني بوده اند ؛پيكره ها در رديف هاي طولاني ، كه ياداور ستونهاي خر سنگي بروتاني است ارايش يافته اند و در امتداد جاده هايي كه به دهانه هاي آتشفشاني كه از پيكره ها از گدازه نرم آن ساخته شده اند ، منتهي مي شوند . در سده 17 ، نخستين سياحان اروپايي دريافتند كه ساكنان اين جزيره از هويت و معناي اين مجسمه ها چندان اطلاعي ندارند و بسياري از انها را به دريا افكندند . پشت سر پيكره ها به كلي از قلم افتاده و اندامشان نيز بي شكل است ، چنان كه در واقع به رديفي صورتك با چشمان خيره و تهي مي مانند كه عظمت مقياس به انها ابهت بخشيده و به چشم اندازي پيوندشان داده كه زماني حاصلخيز بوده اما اكنون متروك و دلگير است . زماني در حدقه تهي چشم اين مجسمه ها صدف هاي نقش دار نشانده شده بود و بي گمان در ان هنگام از اين نيز پر راز و رمز تر مي نمودند . چگونگي جابجايي انها مانند كاربردشان اسرار اميز است . بسياري از اين پيكره ها را در معادن كشف شده اند .

نخستين اروپايياني كه به امريكاي شمالي پا نهادند و سكنه ي آنجا را«هندي»(هندي شمردگان) خواندند از واقعيت چندان دور نبودند،زيرا در واقع اين اقوام حدود 30000-10000پيش از ميلاد از طريق تنگه ي برينگ از آسيا به آنجا آمده و حتي شايد سنتهاي امريكايي را با خود به همراه برده بودند. بسياري از اين قبايل خانه به دوش و شكار چي هنوز از نظر تكنولوژي در عصر سنگ به سر مي بردند و حتي برخي از آنها ،به رغم كوچهاي دسته جمعي اجباري ،تا سده ي كنوني به همان وضع باقي مانده بودند.اطلاق نام «بوميان امريكا» به دودليل گمراه كننده است:نخست آنكه،هنگامي كه اين مردمان به قاره امريكا پا نهادند آن سرزمين به طور رسمي به اين نام خوانده نمي شد،و دوم اينكه،بنابر تعريف هر كس كه در امريكا زاده شده باشد بومي امريكاست.بنابراين، در نبود عنواني مناسب تر ،در اين تحقيق اصطلاح «سرخپوستان امريكا» اختيار شده است.

تصور ما از سرخپوستان امريكا برتصويري كهنه و گمراه كننده از «وحشيان برهنه» خانه به دوش و چادر نشين مبتني است. هر چند سرخپوستاني كه در پي تهاجم اروپاييان به قلمروشان به دشت هاي پهناورامريكا رانده شده بودند،به سبب شرايط محيطي ناگريز كاري جز شكار گاوميش نداشتند و پيوسته از جايي به جاي ديگر كوچ مي كردند،اين امر در مورد قبيله هاي ساكن نواحي جنوب غربي يا قومهايي كه زماني در شمال شرقي و در مركز ايالات متحده كنوني مي زيستند،به هيچ وجه صدق نمي كند. اين قوم هاي اخير مختلط بودند و قبايل گوناگون از نظر شكل ظاهري تفاوت چشمگيري با يكديگر داشتند. آنها به دهها زبان گوناگون تكلم مي كردند كه اغلب هيچ رابطه اي با يكديگر نداشتند. در دوران يخبندان اين مردم،مانند انسانهاي دوره پارينه سنگي در اروپا،با شكار و گرد آوري خوراك روزگار مي گذراندند. اما از حدود 7000ق.م. در دهكده ها سكنا گزيدند و از حدود1000ق.م. تا 1700ق.م. با كشاورزي روزگار مي گذراندند و د ردهكده هايي مي زيستند كه از كنار هم قرار گرفتن آنها شهرك هاي قابل توجهي در امتداد رود هاي بزرگ  مركز قاره ي امريكاي شمالي پديد آمده بود. حفاري هاي متعدد آشكار كرده است كه اين سرخپوستان با يكديگر دادو ستد گسترده اي داشته اند،زيرا در گورستانهاي آنها اشيايي كشف شده كه خاستگاه آنها هزاران فرسنگ دور تر از آن مكان بوده است. آنها،مانند قوم هاي اروپاي شمالي،خانه هايشان را با كنده ي درختان مي ساختند كه به شكل قائم نصب و گل اندود مي شد.

بناهاي عمده سرخپوستان پشته هاي معروفي هستند كه در سراسر فاصله فلوريدا و ويسكانسين ديده مي شوند. زماني فقط در دره ي اوهايو بيش از 10000 پشته وجود داشت كه بلندي برخي به 5/30 متر مي رسيد .

اين پشته ها بسته به فرهنگي كه پديدشان آورده بود،براي مقاصد ديني،به منظور خاكسپاري اقامت فرمانروايان و اشراف و يا به عنوان معبد به كار مي آمدند. بعضي از آنها به شكل جانوران يا پرندگان غول آسا با بالهاي گشوده(كه ياد آور چاتال هيوك است)ساخته شده اند،برخي مخروطي يا گنبدي شكل هستند و متاخر ترين آنها به شكل هرم ناقص بنا شده است.بزرگ ترين اين پشته ها كه در كهوكيا در حومه ي سنت لوئيس ايلينوي،واقع است،از بزرگترين اهرام مصر حجيم تر است.عجيب آنكه ميليون ها تن خاكي كه در ساختمان اين پشته ها به كار رفته،با زنبيل يا بقچه به محل برده و كوبيده شده است.بيشتر پشته ها براي هحداث شاهراه ها و مخازن آب با بيل يا ماشين خاكبرداري تخريب شده اند اما هزاران پشته هنوز همچنان پا بر جاست.

سرخپوستان ناحيه جنوب غربي در دهانه ي غار هاي فراخي كه در دل صخره ها قرار داشت،دهكده هايي از سنگ و آجر ساختند كه با شكوه ترينشان كاخ صخره اي معروف مساورده در كلرادو است.كه قدمت آن به حدود 1150م. مي رسد. در اينجانيز ديگر بار،شايد به تصادف،ياد چاتال هويوك مي افتيم،زيرا در اين دهكده نيز چون چاتال هويوك خياباني در كار نيست،خانه ها در رديف هايي با اختلاف سطح آرايش يافته اند و ورود به هر خانه فقط از خانه اي ديگر و با نردبان امكان پذير است. اخلاف سرخپوستان آناسازي ،كه زماني اين بناي شگفت انگيز را ساختند،امروزه د رپوئبلو هاي خشتي كه بي كم وكاست بر اساس همان اصول ساخته شده اند،زندگي مي كنند. نقاشي روي ماسه كه به اعتقاد سرخپوستان اثري شفابخش دارد،اكنون نيز در ناحيه جنوب غربي رايج است،اما هر اثر اندكي پس از تكوين نابود مي شود. نقاشان كنشي نيويورك در دهه ي 1950 براي نقاشي هاي روي ماسه در مقام آثار هنري اهميت بسياري قائل بودند. در سالهاي اخير پيكره هاي تزئيني ممتازي چون صورتك خرس گونه ي هايدا چندان مورد توجه قرار گرفته اندو چنان طرفدار پيدا كرده اند كه برخي از قبيله هاي ساكن ساحل شمال غربي براي تعليم اسلوب هايكهن،و گاه از ياد رفته ي خود برنامه هايي تدوين كرده اند.

پتو هاي دستباف سرخپوستاننيز سخت مورد پسندند و از اين رو در بين مجموعه داران طرفداران بسياري دارند و به نمايش در مي آيند. جذابيت طرح هاي زنده و درخشان اين پتو ها از تضاد و تاثير متقابل شكل هاي هندسي ساده ناشي مي شود. چادر ها و سپر هاي نقش دار، انواع سفالينه و سبد و جامه هاي منجوق دوزي شده،با رنگهايي درخشان و طرح و ساختي زنده و شاد،نيز بسيار مورد توجه اند. شايد جذاب ترين آثار جديد تر سرخپوستان تنديس هاي جانوري تشريفاتي متعلق به ساحل شمال غربي باشند كه در باور هايشان مبني بر اين كه نياي انسان، حيوان بوده است،ريشه دارد پس از مرگ شخصي كه داراي حق مالكيت آبا-اجدادي به اشيايي از اين دست باشد،ضيافت بزرگي موسوم به پاتلاچ برگذار مي شود و طي آن ميزبان به ميهمانان برجسته اش هدايايي نفيس پيشكش مي كند؛ميهمانان نيز به نوبه ي خود ناگزيرند كه با برگذاري پاتلاچي با شكوه تر و تقديم هداياي گران بها تر اين گشاده دستي را جبران كنند .

اين رويداد ها در پيكر هاي چوبي بزرگ تلينگيت- در قالب انواع لغاز در،ديرك توتمي،سنتوري و شباك جداگر- ثبت و جاويدان مي شود.يكي از با شكوه ترين اين آثار شباكي به شكل خرس است سطح پهن پيراموني با خطوط كناره نماي منقور و راستگوشه اي كه زاويه هايش اندكي مستدير است،به اين اثر حالتي حجيم بخشيده اند و كل تركيب بندي سخت مهار شده است. خرس بزرگ با دست و پاي گشوده، مانند پلنگ سكايي در جنوب روسيه كشف شده، خرس هاي كوچكتري را در شكم،گوش ها،مفصل ها،و حتي چشم و دهانش جا داده است.

از سوي ديگر،در هر يك از گوشه هاي صورتك خرس متعلق به قوم هايدا خرسهايي كوچك جا داده شده است؛ اين صورتك از چوب نقش دار و چشم ها و دندانهايش از صدف آبي درخشان رگه دار است،چنان كه گويي از نگاه خيره ي جانور،به آسمان و گذشته هاي دور مي نگريم.

سرنوشت شومي كه فاتحان سفيد پوست براي سرخپوستان رقم زدند،با سرگذشت غم ناك بردگان افريقايي برابري مي كند و هر دو واقعه از سياه ترين فصل هاي تاريك امريكا به شمار مي روند و هنوز هم به پايان نرسيده اند.

اسكان اجباري سرخپوستان در قرارگاه هاي ويژه سبب شد كه تمدن آنها نابود شود و چيز درخور توجهي جايگزين آن نشود. فقط در ناحيه جنوب غربي است كه فرهنگ سرخپوستان امريكا كم و بيش با همان شور و حال پيشين رونق دارد. با اين همه،برخي از اخلاف پشته سازان غرب ميانه و صخره سرا هاي غرب دور ده ها سال است كه در ساخت اسكلت هاي فولادي آسمان خراش هاي امروزي امريكا دست داشته اند و به سبب مهارت زياد و شجاعت و خويشتن داري افسانه اي خود در تكوين مهم ترين بناهاي جهان امروز سهمي ارزشمند داشته اند،هر چند شمار معدودي از سفيد پوستان امريكايي از اين واقعيت آگاهند.  

هنر انتزاعي سده بيستم را در چaارچوب شيوه‌اي واحد و يكپارچه مي توان محدود و مشخص كرد و نه به تعريض جامع و مانع مي توان در آورد. زيرا طي هفتاد سال اخير در عرصه گسترده آن تحولات بسيار به حصول پيوسته است و هنرمندان نوپردازي كه «انتزاعگري» را هدف خود قرار داده اند براي رسيدن به آن مسيرهاي مجزايي را در پيش گرفته‌اند.

اصول نقاشي ايراني

نقش نور و رنگ در نگارگري ايراني :

مقدمه

مقدمه

نگاهی به تاریخ و فرهنگ و ادب در دوره بابریان (گورکانیان)

در هند اسلامی زمان بابریان، علاوه بر معماری و شهرسازی و نقاشی، سایر هنرها نیز مورد توجه قرار گرفت. در باب نساجی و بافت پارچه شال کشمیری از معروفیت جهانی برخوردار است. در زمینه قالی باقی از شهرهای مختلف ایران چون جوشقاق، کرمان و سبزوار، بافندگان ماهری به هند رفته و در مهمترین شهرهای هند مثل آگرا، فاتح (فتح) پورسکری و لاهور برای بافت فرش مستقر شدند. یکی از این نمونه ها فرشی بافته شده از قرن دهم هجری است با طرح شکارگاه که از طرحهای رایج این دوره است و در موزه متروبولنین نیویورک نگهداری می شود. از دیگر هنرهایی که در دوره اسلامی هند بخصوص بابریان رایج بود، خاتم سازی است که از قرن یازدهم هجری معمول شد. می توان درهای کاخ قدیمی در شهر نور بار در نزدیکی جی پور را نام برد و نیز فن طلاسازی که در هند پیشینه ای طولانی دارد و اشیایی چون گردنبند، انگشتر، گوشواره و ... با آن ساخته شده است.

اهميت بررسي عناصر بصري در گرافيك و ذكر تعداد آنها